Pyłomierz znajduje się na balkonie Domu Ludowego w Grojcu. Każdy z mieszkańców może sprawdzić wyniki pomiarów na stronie internetowej [LINK].

W poprzednich latach pomiary prowadzone były w Brzezince i Babicach.

Mierzone zanieczyszczenia

Badania obejmują pomiary stężenia pyłu zawieszonego PM 10. Pył zawieszony to mieszanina cząsteczek stałych znajdujących się w powietrzu, wraz ze znajdującymi się na nich substancjami, takimi jak: siarka, wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne, metale ciężkie, dioksyny, alergeny. W skład pyłu PM10 wchodzą cząsteczki różnej wielkości, w tym szczególnie groźny dla zdrowia PM2,5.

Wpływ pyłu na zdrowie

Wielkość cząstek pyłu PM10 i PM2,5 sprawia, że mogą przeniknąć do płuc, następnie do krwi, a wraz z nią do całego organizmu. Oddychanie powietrzem, w którym przekroczone są stężenia pyłu, nie pozostaje bez wpływu na zdrowie. Wśród najczęściej spotykanych skutków można wskazać choroby układu krążenia, układu oddechowego, astmę i alergie.

Przekroczenie stężeń wskazuje na konieczność ograniczenia aktywności na zewnątrz, zwłaszcza w przypadku osób najbardziej narażonych na negatywne skutki zdrowotne – dzieci, młodzież, osoby starsze czy chorujące na choroby układu krążenia i układu oddechowego.

Normy

W 2021 Światowa Organizacja Zdrowia określiła nowe normy dopuszczalnych poziomów pyłu PM10 w powietrzu. Maksymalna stężenie w ciągu roku nie powinno przekraczać 15 µg/m³ (przedtem 20 µg/m³). Dopuszczalne stężenie dobowe PM10 nie powinno natomiast przekraczać 45 µg/m³ (dotąd 50 µg/m³).

W Polsce określono 3 poziomy stężenia dla pyłu:

• dopuszczalny 50 µg/m³ (dobowy)

• informowania 200 µg/m³ (dobowy)

• alarmowy 300 µg/m³ (dobowy)

Źródła zanieczyszczeń

Głównym emiterem cząstek pyłu zawieszonego są przestarzałe domowe kotły na paliwo stałe – węgiel i drewno. Z tego powodu modernizacja starych systemów ogrzewania na mniej emisyjne rozwiązania jest konieczna.

Wymiany ogrzewania to również wymóg uchwały antysmogowej dla Małopolski, zgodnie z którą od 1 maja 2024 r. nie będzie można używać kotłów bezklasowych lub klasy 1 i 2. Również przestarzałe kominki będą musiały zostać wymienione na nowoczesne albo wyposażone w urządzenia redukujące emisję pyłów (więcej informacji można znaleźć tutaj). Urządzenia klasy 3 i 4 mogą być użytkowane do końca roku 2026.

Zrealizowano  w  ramach  projektu  „Wdrażanie  Programu  ochrony  powietrza  dla województwa małopolskiego – Małopolska w zdrowej atmosferze”  LIFE-IP  MALOPOLSKA / LIFE 14 IPE PL 021 dofinansowanego ze środków programu LIFE Unii Europejskiej oraz środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.