Nie tylko miłośnikom miodu powinien leżeć na sercu los pszczół. Poranna kawa, dżem malinowy, herbata z cytryną, sok jabłkowy, nalewka wiśniowa, jabłecznik, lody truskawkowe, cydr i śliwowica, a nawet kapuśniak, ogórkowa czy grochówka – to wszystko mamy dzięki pracy pszczół. Z szacunkowych danych wynika, że ponad 87% wszystkich roślin na świecie (około 300 tys. gatunków) jest zapylanych m.in. przez pszczoły. Od zapylaczy zależą nie tylko warzywa i owoce, ale również rośliny, które są wykorzystywane do celów ozdobnych, leczniczych, kosmetycznych i tekstylnych (np. bawełna i len).

Pszczoły

Mówiąc o pszczołach, mamy na myśli nie tylko najlepiej kojarzoną przez wszystkich pszczołę miodną, ale również m.in. pszczołę murarkę czy trzmiela. W Polsce występuje około 470 gatunków pszczół! Większość z nich prowadzi samotniczy tryb życia, niektóre gatunki wytworzyły struktury społeczne (to m.in. pszczoła miodna).

Z czym najlepiej kojarzymy pszczoły? Oczywiście z miodem. To jednak nie jedyny wykorzystywany przez człowieka pszczeli produkt – pszczoły wytwarzają również wosk, pierzgę, propolis, mleczko i jad pszczeli. W galerii pod artykułem możecie znaleźć informacje na temat różnych rodzajów miodu.

Zagrożenia

Niebezpieczeństwa na jakie narażone są pszczoły to intensyfikacja rolnictwa, nadmierne oraz nieprawidłowe stosowanie środków ochrony roślin i nawozów, zanieczyszczenie środowiska, zmiany klimatu oraz choroby. Pszczoły tracą miejsca lęgowe oraz pokarmowe. Wynika to z rosnących powierzchni zabudowy oraz upraw, nadmierne i częste koszenie łąk i trawników. A to tylko część problemów!

Badacze odkryli, że ich przeciętna długość życia pszczół skróciła się aż o połowę, w porównaniu do lat 70. ubiegłego wieku (publ. „Scientific Records”). Od 1995 pojawiają się doniesienia o masowym wymieraniu pszczoły miodnej. Jako najbardziej prawdopodobną przyczynę uznaje się pestycydy, co potwierdziły badania prowadzone we Francji i w Szkocji (publ. „Science”). Wielkość populacji dzikich pszczół i trzmieli nie podlegała jeszcze badaniom, ale można założyć, że są narażone na zagrożenia w takim samym stopniu, jak pszczoły miodne.

Niezależnie od wpływu pestycydów, również nowoczesne rolnictwo ma negatywny wpływ na pszczoły. Zagrożenie stwarzają zwłaszcza wielohektarowe monokultury. Na szczęście na terenie naszej gminy nie występują olbrzymie gospodarstwa rolne nastawione na jedna roślinę, ten problem znany jest jednak w innych częściach Polski.

Co możesz zrobić dla pszczół?

Pszczoły są ważne dla nas wszystkich. Chcesz im pomóc? Wspaniale! Poniżej znajdziesz kilka pomysłów, jakie możesz wykorzystać:

• pozostaw niekoszony fragment trawnika
• załóż łąkę kwietną
• posadź rośliny o różnych terminach kwitnienia
• zadbaj o poidełko dla owadów
• zbuduj hotel dla zapylaczy
• nie wypalaj zeszłorocznych traw i łodyg (w nich chronią się zapylacze)
• używaj naturalnych nawozów i środków ochrony roślin, ogranicz stosowanie „chemii”
• podczas zakupów wybieraj produkty rolnictwa ekologicznego, najlepiej lokalne lub wyprodukowane na terenie Unii Europejskiej (w UE obowiązują ograniczenia stosowania niektórych pestycydów)
• kupuj miód od sprawdzonych rolników, unikaj miodów sprzedawanych bez etykiet lub z etykietami „z poza Unii Europejskiej”
• porozmawiaj z rodziną i przyjaciółmi o pszczołach i grożących im niebezpieczeństwach